Inni uważają to za chwast, a te żółte kwiatki to skarbnica zdrowia! Nie koś, tylko pozbieraj – twoje zdrowie ci podziękuję
Mniszek lekarski często postrzegany jako pospolity chwast, od wieków wykorzystywany jest w medycynie ludowej ze względu na swoje liczne właściwości prozdrowotne. Syrop przygotowywany z jego kwiatów to popularny domowy środek wspomagający odporność i łagodzący objawy infekcji. W niniejszym artykule przyjrzymy się naukowym podstawom działania syropu z mniszka, jego potencjalnym przeciwwskazaniom oraz wpływowi na masę ciała i samopoczucie.
W tym artykule
Dlaczego syrop z mniszka jest zdrowy?
Właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne
Mniszek lekarski zawiera związki fenolowe i terpenoidy, które wykazują działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Badania wskazują, że ekstrakty z mniszka mogą chronić komórki przed stresem oksydacyjnym, co jest istotne w profilaktyce chorób przewlekłych, takich jak miażdżyca czy cukrzyca typu 2.
Wsparcie dla układu trawiennego i wątroby
Substancje zawarte w mniszku, takie jak inulina, wspomagają trawienie poprzez stymulację wydzielania żółci i soków żołądkowych. Dodatkowo mniszek wykazuje działanie żółciopędne i żółciotwórcze, co może wspierać funkcjonowanie wątroby i przewodów żółciowych.
Działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne
Ekstrakty z mniszka lekarskiego wykazują aktywność przeciwbakteryjną i przeciwwirusową, co może wspomagać organizm w walce z infekcjami. Chociaż większość badań przeprowadzono in vitro, wyniki sugerują potencjał mniszka jako naturalnego środka wspierającego odporność.
Czy tylko kwiaty nadają się do spożycia?
Budowa mniszka lekarskiego to nie tylko żółte, puchate kwiaty, ale również łodyga oraz liście, które również mają swoje miejsce w ziołolecznictwie. Okazuje się, że codzienne żucie łodyg z mniszka przez 14 dni, może wspomóc rozpuszczenie kamieni żółciowych.
Natomiast herbata przygotowana ze zmielonych korzeni mniszka ma działanie oczyszczające, napotne i moczopędne oraz wspiera trawienie.
Jeśli lubisz w codziennej diecie zajadać się sałatkami, to koniecznie sięgnij po liście mniszka lekarskiego, który nie tylko doda potrawie wyjątkowego smaku, ale i wzbogaci o dodatkowe witaminy np. A, C oraz witaminy z grupy B i składniki mineralne takie jak potas, magnez i krzem.
Jak zbierać mniszka lekarskiego?
Wybierz dobre i "czyste" miejsce – mniszek lekarski uznawany jest za chwast, głównie dlatego, że rośnie wszędzie, wliczając przerwy między płytami chodnikowymi przy najbardziej ruchliwych ulicach. To powoduje, że zbiór z takich miejsc może nie być najlepszym pomysłem, przede wszystkim przez spaliny, które mniszek może zmagazynować. Jeśli masz możliwość, udaj się do lasu, gdzie wiesz o kwiatowej polanie lub na mało zamieszkałą wieś, gdzie ruch aut jest znacznie mniejszy.
Jak najwcześniejszy zbiór listków – jeśli zależy ci na liściach, to wybierz takie, które są jak najmłodsze, z roślin, które nie mają jeszcze kwiatów. Im później, tym liście będą bardziej gorzkie, przez obecność białego mleczka.
Odpowiednia pora na zbiór kwiatów – kwiaty mniszka lekarskiego najlepiej zbierać w maju, gdy temperatura robi się coraz wyższa. Najlepiej zbiory wykonać w ciepły, słoneczny i suchy dzień, gdy na kwiatach nie ma wody i są w pełni rozwinięte.
Potrzebny sprzęt – nie jest określone, co dokładnie potrzebujesz wziąć ze sobą na zbiór mniszka, ale bardzo pomocny może okazać się mały nożyk oraz rękawiczki, które uchronią dłonie przed zabarwieniem. Roślinę najlepiej zbierać do koszyka lub papierowej torby, tak by roślina wciąż miała lekki przewiew.
Syrop z mniszka – jak zrobić?
Choć w tym artykule masz informację o wielu możliwościach wykorzystania mniszka w całości, to jednak syrop z mniszka lekarskiego jest prawdziwym bohaterem dzisiejszego tekstu! Przede wszystkim zaopatrz się w 300 kwiatów. Choć może się to wydawać dość sporą ilością, to w bogatym w mniszka miejscu zbiór nie zajmie ci więcej niż 30 minut. Z czasem i doświadczeniem zbierzesz je nawet w kwadrans.
Z tego przepisu powstanie syrop. Jeśli zależy ci na gęstszej strukturze, możesz dodać więcej cukru (1 kg na 1 l wody) lub po prostu dłużej gotować całość. Zaraz po zbiorze warto wysypać kwiaty na tekturę lub bawełnianą ściereczkę i zostawić je na ok. 1 godzinę, by wszyscy niechciani mieszkańcy kwiatów mogli się oddalić.
Kwiaty przełóż do garnka i zalej wodą. Gotuj przez 15 minut, przykryj pokrywką i zostaw w ten sposób na całą dobę.
Następnego dnia odcedź kwiaty i dodatkowo je wyciśnij, aby odzyskać jak najwięcej płynu. Powstały sok z gotowania kwiatów przelej do nowego garnka, upewniając się ile dokładnie płynu otrzymałeś. Na każdy 1 l soku dodaj 700 g cukru. Do całości wlej również sok wyciśnięty z 1-2 cytryn i dodaj szczyptę soli.
Gotuj powoli przez 2-4 godziny, aż uzyskasz pożądaną konsystencję. Wciąż gorący syrop przelej do wyparzonych, czystych i suchych słoików lub szklanych buteleczek i od razu zakręć. Następnie ustaw zakrętką do dołu (najlepiej na ściereczce) i w ten sposób zostaw do ostygnięcia.
Źródło:
- https://smaki.pl/przepisy/napoje/10958857/co-roku-zbieram-tysiac-zoltych-kwiatow-i-robie-syrop-najlepszy-przepis-na-miod-z-mniszka.html
- https://www.wapteka.pl/blog/artykul/mniszek-lekarski-wlasciwosci-zastosowanie-oraz-dzialanie
- https://www.chilliczosnekioliwa.pl/2014/05/francuska-salatka-z-lisci-mlecza-mniszka-lekarskiego.html
- https://ziolowyzakatek.com.pl/mniszek-lekarski/
Autor: Ewa Cierpiał - mgr dietetyk kliniczny, dietetyk pediatryczny, psychodietetyk Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu