To warzywo oczyszcza organizm i wzmacnia odporność lepiej niż czosnek! Sprawdź, dlaczego warto je jeść

Por, choć często niedoceniany, jest warzywem o niezwykłych właściwościach zdrowotnych i kulinarnych. Należący do rodziny czosnkowatych (Allium), blisko spokrewniony z cebulą, czosnkiem i szczypiorkiem, wyróżnia się łagodnym, lekko słodkawym smakiem oraz bogactwem składników odżywczych. ​

Por jest niskokaloryczny – w 100 gramach dostarcza około 61 kcal – a jednocześnie obfituje w witaminy i minerały. Jest doskonałym źródłem witaminy K, niezbędnej dla prawidłowego krzepnięcia krwi oraz zdrowia kości. Zawiera również witaminę A, wspierającą wzrok, oraz witaminę C, znaną z właściwości antyoksydacyjnych i wzmacniających odporność. Ponadto, por dostarcza minerałów takich jak żelazo, magnez, wapń i potas. ​

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

1. Wsparcie dla serca i układu krwionośnego: związki siarkowe obecne w porach, takie jak allicyna, mogą pomagać w obniżaniu poziomu cholesterolu oraz ciśnienia krwi, co przyczynia się do redukcji ryzyka chorób serca. Dodatkowo, obecność kaempferolu, flawonoidu o działaniu przeciwzapalnym, wspiera zdrowie naczyń krwionośnych. ​
2. Działanie przeciwnowotworowe: regularne spożywanie warzyw z rodziny Allium, w tym porów, wiąże się z obniżonym ryzykiem niektórych nowotworów, zwłaszcza żołądka i jelita grubego. Antyoksydanty oraz związki siarkowe w nich zawarte mogą hamować rozwój komórek nowotworowych. ​Por dostarcza różnych polifenoli, takich jak kwercetyna i kaempferol, które wykazują działanie antyoksydacyjne, pomagając neutralizować wolne rodniki i chronić komórki przed uszkodzeniami. ​
3. Lepszy wzrok: por jest bogaty w luteinę i zeaksantynę – karotenoidy, które chronią oczy przed szkodliwym działaniem promieniowania UV oraz zmniejszają ryzyko wystąpienia zaćmy i zwyrodnienia plamki żółtej. ​
4. Wspomaganie układu trawiennego: zawartość błonnika oraz inuliny, prebiotyku wspierającego rozwój korzystnej flory bakteryjnej jelit, sprawia, że por pozytywnie wpływa na trawienie i może zapobiegać zaparciom. ​
5. Wzmacnianie kości: witamina K obecna w porach odgrywa kluczową rolę w metabolizmie kostnym, przyczyniając się do zwiększenia gęstości mineralnej kości i zmniejszenia ryzyka osteoporozy. ​
6. Lepsza praca układu odpornościowego: dzięki zawartości witamin A i C, por może wspomagać funkcjonowanie układu odpornościowego, pomagając w ochronie przed infekcjami. ​

Por jest niezwykle wszechstronny w kulinariach. Można go spożywać na surowo, dodając do surówek dla nadania delikatnego, cebulowego smaku, lub gotować, dusić, piec czy grillować. Jest niezastąpionym składnikiem zup, takich jak klasyczna zupa porowo-ziemniaczana, oraz doskonałym dodatkiem do tart, quiche czy omletów. Por świetnie komponuje się z innymi warzywami, mięsem, rybami oraz serami, wzbogacając smak potraw. ​

Wybierając por, warto zwrócić uwagę na jego jędrność, jasny biały trzon oraz świeże, zielone liście. Unikaj egzemplarzy z oznakami więdnięcia czy przebarwień. Przechowuj por w lodówce, w luźno zamkniętym plastikowym worku, aby zachować jego świeżość przez około tydzień. ​

Chociaż por to niezwykle zdrowe i wartościowe warzywo, nie każdy powinien spożywać go w dużych ilościach. Istnieją pewne przeciwwskazania, które warto znać, zanim włączysz go na stałe do swojej diety.

Osoby zmagające się z problemami trawiennymi, takimi jak zespół jelita drażliwego (IBS), mogą odczuwać dyskomfort po spożyciu pora – warzywo to zawiera fruktany, które są fermentowalne i mogą powodować wzdęcia, gazy oraz bóle brzucha. W przypadku bardzo wrażliwego układu pokarmowego warto ograniczyć jego spożycie lub wybierać wersję gotowaną, która jest łagodniejsza dla jelit.

Kolejną grupą osób, które powinny uważać na pora, są alergicy. Choć rzadko, zdarzają się reakcje alergiczne na warzywa cebulowe – objawy mogą obejmować swędzenie jamy ustnej, wysypkę, a nawet trudności z oddychaniem.

Pora powinny również unikać osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe (np. warfarynę), ponieważ zawiera on witaminę K, która może wpływać na skuteczność działania tych leków i zaburzać krzepliwość krwi. W takich przypadkach warto skonsultować dietę z lekarzem lub dietetykiem.

Dodatkowo, nadmierne spożycie pora może prowadzić do problemów żołądkowych także u dzieci i osób starszych, których układ trawienny bywa bardziej delikatny. W ich przypadku najlepiej wprowadzać pora stopniowo, w małych ilościach i w łagodnej formie – np. duszony lub gotowany.

Por to nie tylko smaczny, ale i niezwykle zdrowy dodatek do codziennej diety. Jego regularne spożywanie może przynieść wiele korzyści zdrowotnych, od wsparcia układu sercowo-naczyniowego, przez poprawę trawienia, po ochronę wzroku. Warto więc częściej sięgać po to wszechstronne warzywo, eksperymentując z jego zastosowaniem w kuchni i czerpiąc pełnymi garściami z jego walorów smakowych oraz prozdrowotnych.

Źródła:

• Elias Lemma, Zekeria Yusuf, Mulugeta Desta, Sultan Seyida, Megersa Idris, Sewnet Mengistu, Jemal Teneshu, Properties and Biological Activities of Garlic (Allium sativum L.) Bulb and Leek (Allium ampeloprasum L. var . Porrum) Leaf Oil Extracts, Scientific World Journal, 2022 Apr 26, Physicochemical