Coraz więcej Polaków jest otyłych. Te narządy są najbardziej narażone na nowotwory wywołane nadmiarem kilogramów

Otyłość to stan, w którym organizm gromadzi zbyt dużo tłuszczu, co może szkodzić zdrowiu. To nie tylko kwestia wyglądu – nadmiar kilogramów obciąża narządy, zaburza działanie hormonów i zwiększa ryzyko chorób, takich jak cukrzyca, nadciśnienie czy nawet nowotwory.

Otyłość rozwija się stopniowo pod wpływem wielu czynników. Najczęstszą przyczyną jest spożywanie większej ilości kalorii, niż organizm jest w stanie spalić, co często wiąże się z dietą bogatą w przetworzoną żywność, słodycze i napoje słodzone. Nie pomaga też nieregularne jedzenie i duże porcje, które sprzyjają odkładaniu nadmiaru energii w postaci tłuszczu.

Brak ruchu dodatkowo pogłębia problem. Siedzący tryb życia, godziny spędzane przed komputerem i mała aktywność fizyczna sprawiają, że organizm spala mniej kalorii, a nadwyżka energetyczna prowadzi do tycia.

Niektóre osoby mają też genetyczne skłonności do gromadzenia tłuszczu lub wolniejszy metabolizm, co sprawia, że łatwiej przybierają na wadze.

Na otyłość mogą wpływać także hormony, które regulują głód i metabolizm. Zaburzenia, takie jak insulinooporność, niedoczynność tarczycy czy problemy z leptyną, mogą sprawić, że organizm gorzej radzi sobie z kontrolą wagi.

Duże znaczenie ma również psychika – stres, depresja i brak snu prowadzą do podjadania i szukania pocieszenia w jedzeniu, zwłaszcza wysokokalorycznych przekąskach.

Niektóre leki, takie jak sterydy czy środki przeciwdepresyjne, mogą powodować przyrost masy ciała, zmieniając metabolizm i apetyt.

Na nasz sposób odżywiania wpływa też środowisko – łatwy dostęp do fast foodów, reklamy zachęcające do jedzenia i brak edukacji żywieniowej sprawiają, że trudno unikać niezdrowych nawyków. Wszystkie te czynniki razem sprawiają, że otyłość staje się coraz większym problemem zdrowotnym.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Otyłość ma ogromny wpływ na ryzyko rozwoju nowotworów, ponieważ nadmiar tkanki tłuszczowej aktywnie wpływa na organizm, wydzielając substancje sprzyjające stanom zapalnym i zaburzające równowagę hormonalną. Przewlekły stan zapalny może uszkadzać komórki i prowadzić do mutacji, które zwiększają ryzyko nowotworów. Dodatkowo tkanka tłuszczowa wpływa na poziom hormonów, takich jak estrogen, insulina i leptyna, które w nadmiarze mogą pobudzać niekontrolowany wzrost komórek i przyspieszać rozwój raka.

Jednym z najczęściej występujących nowotworów związanych z otyłością jest rak jelita grubego. Nadmierna masa ciała wpływa na zaburzenia metaboliczne i przewlekły stan zapalny w jelitach, co może prowadzić do uszkodzenia DNA komórek i zwiększonego ryzyka powstawania polipów, które z czasem mogą przekształcić się w nowotwór. Podobny mechanizm występuje w raku przełyku, gdzie nadmiar tłuszczu w jamie brzusznej powoduje refluks żołądkowy, podrażniając błonę śluzową i zwiększając ryzyko zmian nowotworowych.

Otyłość jest również silnie powiązana z rakiem piersi, zwłaszcza u kobiet po menopauzie. Tkanka tłuszczowa produkuje estrogen, który może pobudzać wzrost komórek nowotworowych w gruczołach piersiowych. Podobny wpływ hormonów obserwuje się w przypadku raka endometrium, czyli nowotworu trzonu macicy, gdzie podwyższony poziom estrogenu bez równoważącego go progesteronu stymuluje nadmierny rozrost błony śluzowej macicy, co sprzyja rozwojowi raka.

Zwiększone ryzyko nowotworu wątroby jest wynikiem odkładania się tłuszczu w tym narządzie, co prowadzi do stłuszczenia wątroby, a w bardziej zaawansowanych przypadkach – do przewlekłego stanu zapalnego i marskości, które mogą sprzyjać rozwojowi komórek nowotworowych. Podobnie dzieje się w przypadku raka trzustki – insulinooporność i przewlekłe stany zapalne związane z otyłością mogą uszkadzać trzustkę i prowadzić do powstawania komórek rakowych.

Otyłość wpływa również na ryzyko rozwoju raka nerki. Nadmierna masa ciała prowadzi do zaburzeń metabolicznych i wzrostu ciśnienia krwi, co może uszkadzać nerki i zwiększać prawdopodobieństwo rozwoju zmian nowotworowych w ich tkankach. Z kolei w przypadku raka prostaty u mężczyzn nadmiar tkanki tłuszczowej może wpływać na poziomy hormonów, które odgrywają rolę w rozwoju tego nowotworu, a także utrudniać jego wczesne wykrycie, ponieważ otyłość często maskuje objawy.

Otyłość zwiększa także ryzyko raka pęcherzyka żółciowego, ponieważ prowadzi do częstszego występowania kamicy żółciowej i przewlekłego zapalenia, co może sprzyjać powstawaniu zmian nowotworowych. Podobny mechanizm dotyczy raka tarczycy – hormony i substancje zapalne wydzielane przez tkankę tłuszczową mogą wpływać na funkcjonowanie tarczycy i zwiększać ryzyko rozwoju guzków nowotworowych.

Aby zmniejszyć ryzyko nowotworów, warto dbać o zdrową dietę, regularny ruch i prawidłową masę ciała. Kluczowe jest spożywanie dużej ilości warzyw, które dostarczają antyoksydantów i błonnika wspierającego trawienie.

Unikanie przetworzonej żywności, cukru i tłuszczów trans pomaga ograniczyć przewlekłe stany zapalne. Coraz więcej badań wskazuje, że betaglukany z owsa mogą wspierać układ odpornościowy i pomagać w terapii nowotworowej, dlatego warto włączyć je do diety jako naturalne wsparcie w profilaktyce i leczeniu raka.